Niedosłuch i głuchota

Niedosłuch i głuchota

aparat słuchowy - Elbląg

Niedosłuch to stan, w którym osoba ma trudności z prawidłowym słyszeniem dźwięków lub mówienia w normalnej rozmowie z innymi ludźmi.

 

Niedosłuch może mieć różne przyczyny, w tym uszkodzenia lub choroby ucha, starzenie się, ekspozycję na głośne dźwięki, a także niektóre leki lub choroby ogólnoustrojowe.

 

Objawy niedosłuchu mogą obejmować trudności z rozumieniem mowy w tłumie, konieczność podnoszenia głośności telewizora lub radia, trudności w słyszeniu rozmów przez telefon, uczucie izolacji lub wycofania się z kontaktów społecznych. Sposób leczenia niedosłuchu zależy od jego przyczyny.

Co to jest głuchota?

Głuchota to stan, w którym osoba nie ma zdolności słyszenia dźwięków lub ma bardzo ograniczoną zdolność słyszenia. Jest to całkowita utrata słuchu lub jego znaczne osłabienie.

 

Głuchota może dotyczyć jednego lub obu uszu, a jej przyczyny mogą być różne, takie jak dziedziczne czynniki, choroby ucha, urazy głowy, narażenie na hałas lub działanie niektórych leków.

Głuchota może mieć znaczny wpływ na życie osoby, wpływając na komunikację, relacje społeczne, a także codzienne czynności życia.

Jakie są rodzaje niedosłuchu?

Istnieją różne rodzaje niedosłuchu, z których każdy ma swoje specyficzne przyczyny i objawy. Główny podział przyczyn niedosłuchu to:

  1. Niedosłuch przewodzeniowy – występuje, gdy uszkodzona jest część zewnętrznego lub środkowego ucha, co uniemożliwia dźwiękom docieranie do ucha wewnętrznego. Przyczynami mogą być np. infekcje ucha, uszkodzenia mechaniczne lub wady wrodzone.
  2. Niedosłuch odbiorczy – występuje, gdy uszkodzona jest część ucha wewnętrznego lub nerw słuchowy, co uniemożliwia przetwarzanie dźwięków przez mózg. Przyczynami mogą być np. starzenie się, ekspozycja na głośne dźwięki, niektóre choroby lub urazy.
  3. Niedosłuch mieszany – występuje, gdy połączone są objawy niedosłuchu przewodzeniowego i odbiorczego.

Jakie są objawy niedosłuchu?

Objawy niedosłuchu mogą być różne i zależą od przyczyny oraz stopnia uszkodzenia ucha lub nerwu słuchowego. Oto pięć najczęstszych objawów niedosłuchu:

  1. Trudności w rozumieniu mowy w tłumie lub w miejscach z dużym hałasem.
  2. Konieczność podnoszenia głośności telewizora lub radia, aby dobrze słyszeć.
  3. Trudności w słyszeniu rozmów przez telefon lub w bezpośrednim kontakcie z innymi ludźmi.
  4. Uczucie, że inni mówią niewyraźnie lub zbyt cicho.
  5. Uczucie izolacji lub wycofania się z kontaktów społecznych, ponieważ trudno jest brać udział w rozmowach lub zrozumieć co mówią inni.

Jeśli zauważysz którekolwiek z tych objawów, warto skonsultować się z laryngologiem lub audiologiem, który pomoże w diagnozie i zaproponuje odpowiednie leczenie lub zakwalifikuje do zaopatrzenia w aparat słuchowy.

Skąd bierze się niedosłuch?

Niedosłuch może mieć wiele różnych przyczyn. Można je podzielić na trzy główne kategorie: przyczyny nabyte, uwarunkowane genetycznie, związane z wiekiem. Oto niektóre z najczęstszych przyczyn niedosłuchu:

  1. Przyczyny nabyte – do najczęstszych przyczyn nabytych niedosłuchu należą choroby, takie jak zapalenie ucha, choroby autoimmunologiczne, choroby naczyniowe, choroby wirusowe, urazy, zatrucia lub długotrwałe narażenie na hałas.
  2. Przyczyny związane z wiekiem – naturalne procesy starzenia się organizmu mogą wpłynąć na słuch i prowadzić do utraty słuchu z wiekiem.
  3. Przyczyny uwarunkowane genetycznie – niedosłuch może być dziedziczony i występować w rodzinie. Może to być spowodowane mutacją genetyczną, która wpływa na rozwój narządu słuchowego.

Skąd bierze się niedosłuch?

Metody leczenia niedosłuchu zależą od przyczyny, dlatego terapia dla niedosłuchu spowodowanego przez przyczyny genetyczne, nabyte lub związane z wiekiem, może się różnić. Oto niektóre z metod leczenia niedosłuchu ze względu na przyczynę:

  1. Niedosłuch genetyczny – Niestety, w przypadku niedosłuchu spowodowanego przyczynami genetycznymi, trudno jest znaleźć skuteczną metodę leczenia, a często jedynym sposobem na poprawę słuchu jest stosowanie aparatów słuchowych lub implantów.
  2. Niedosłuch nabyty – Leczenie niedosłuchu nabytego zależy od przyczyny. W przypadku infekcji ucha lub chorób autoimmunologicznych, lekarz może przepisać antybiotyki lub leki immunosupresyjne. W przypadku niedosłuchu spowodowanego przez hałas, najlepszą metodą leczenia jest unikanie narażenia na hałas lub stosowanie ochrony słuchu.
  3. Niedosłuch związany z wiekiem – W przypadku niedosłuchu związanego z wiekiem, często jedyną skuteczną metodą leczenia jest stosowanie aparatów słuchowych lub implantów. Terapia słuchowa lub szkolenie słuchowe również może pomóc poprawić rozpoznawanie dźwięków i mowy.

W przypadku każdego rodzaju niedosłuchu, ważne jest, aby skonsultować się możliwie najszybciej z laryngologiem lub audiologiem.

Niedosłuch i głuchota - częste pytania

Zachowanie dziecka z niedosłuchem może być różne w zależności od przyczyny i stopnia niedosłuchu. Oto niektóre z zachowań, które mogą sugerować, że dziecko ma problemy ze słuchem:

  1. Brak reakcji na dźwięki, takie jak dzwonienie telefonu, dzwonki do drzwi lub wołanie imienia.
  2. Problemy w rozumieniu mowy, szczególnie w hałaśliwych lub zatłoczonych miejscach.
  3. Problemy z powtarzaniem słów, wyraźnym mówieniem, opóźniony rozwój mowy.
  4. Częste proszenie o powtórzenie instrukcji lub pytań.
  5. Nieodpowiednie zachowanie, np. nadmierna głośność mówienia, nieodpowiednie odpowiedzi na pytania lub nadmierne napięcie podczas rozmowy.
  6. Zaburzenia zachowania lub trudności w uczeniu się, które mogą wynikać z trudności w komunikacji z innymi ludźmi.

Jeśli rodzic lub nauczyciel zauważy którekolwiek z tych zachowań, warto skonsultować się z laryngologiem. Wczesna diagnoza i leczenie niedosłuchu u dzieci może pomóc w uniknięciu problemów z rozwojem mowy i uczeniem się.

Niedosłuch może być uznany za niepełnosprawność, ale nie zawsze. W niektórych przypadkach niedosłuch może mieć łagodny charakter i nie wpływać na funkcjonowanie osoby, a w innych przypadkach może powodować znaczne trudności w komunikacji i codziennym życiu. W zależności od stopnia i przyczyny niedosłuchu, osoby z niedosłuchem mogą być uprawnione do różnych form wsparcia i świadczeń. Każdy przypadek niedosłuchu należy rozpatrywać indywidualnie i uzależnić decyzję o niepełnosprawności od jego stopnia i wpływu na życie codzienne chorego.

Sposób, w jaki osoba słyszy z niedosłuchem, zależy od przyczyny i stopnia niedosłuchu. Osoba z niedosłuchem może słyszeć dźwięki słabo lub nie słyszeć ich wcale, a dźwięki, które słyszy, mogą być zniekształcone lub trudne do zrozumienia. Może mieć trudności w słyszeniu dźwięków wysokich lub niskich, w zależności od stopnia uszkodzenia ucha lub narządu słuchu. Osoba z niedosłuchem może również mieć trudności z rozróżnianiem dźwięków, zwłaszcza w hałaśliwych środowiskach, oraz z rozumieniem mowy. Sposób, w jaki osoba słyszy z niedosłuchem, może wpływać na jej codzienne życie, zwłaszcza w sytuacjach wymagających precyzyjnej komunikacji i słuchania.

Cofnięcie się niedosłuchu zależy od przyczyny i stopnia uszkodzenia słuchu. W przypadku pewnych przyczyn, takich jak infekcje lub nagromadzenie woskowiny w uchu, niedosłuch może być tymczasowy i cofnąć się po zastosowaniu odpowiedniego leczenia. Jednak w przypadku innych przyczyn, takich jak urazy ucha, narażenie na hałas lub starzenie się, niedosłuch może być trwały. W takich przypadkach możliwe jest złagodzenie niedosłuchu za pomocą odpowiedniego leczenia, takiego jak aparaty słuchowe, ale nie jest to zawsze możliwe do osiągnięcia całkowitego wyleczenia. Dlatego ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem lub specjalistą od słuchu w przypadku jakichkolwiek problemów ze słuchem i rozpocząć odpowiednie leczenie jak najszybciej.

Nie ma specyficznych leków na niedosłuch. Leczenie niedosłuchu zależy od przyczyny i stopnia uszkodzenia słuchu. W przypadku infekcji ucha, które mogą powodować niedosłuch, lekarz może przepisać antybiotyki lub inne leki przeciwzapalne. W przypadku chorób autoimmunologicznych, takich jak toczeń lub zapalenie naczyń, lekarz może przepisać leki immunosupresyjne. W niektórych przypadkach, takich jak nagromadzenie woskowiny lub ciała obcego w uchu, lekarz może usunąć przeszkodę, aby przywrócić słuch. W przypadkach, gdy niedosłuch jest spowodowany urazem ucha, narażeniem na hałas lub starzeniem się, jedynym sposobem na złagodzenie niedosłuchu może być stosowanie aparatów słuchowych lub implantów ślimakowych.

Leczenie niedosłuchu zależy od przyczyny, dlatego jego leczeniem może zajmować się wielu różnych specjalistów.  Pierwszym krokiem jest wizyta u lekarza rodzinnego lub pediatry, który może przeprowadzić wstępną ocenę słuchu i zalecić dalsze badania lub skierować pacjenta do specjalisty od słuchu, takiego jak laryngolog lub audiolog. W zależności od przyczyny i stopnia niedosłuchu, leczenie  i proces diagnostyczny może wymagać udziału specjalistów z różnych innych dziedzin, takich jak np. neurologia czy alergologia.

Diagnostyka niedosłuchu zaczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego i badania fizykalnego. Następnie przeprowadza się badanie audiometryczne i tympanometryczne, które pozwala na określenie stopnia uszkodzenia słuchu i ciśnienia w uchu, które mówi pośrednio o drożności trąbki słuchowej. Dodatkowo, w celu zidentyfikowania przyczyny niedosłuchu, można wykonać takie badania jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny, a także badania specjalistyczne, takie jak badanie impedancji słuchowej, badanie potencjałów słuchowych i badanie otoemisji akustycznej.

Autor wpisu: 

lekarz Mirosław Denisiuk, specjalista otolaryngolog, przez prawie 25 lat ordynator Oddziału Otolaryngologii z Pododdzialem Chirurgii Szczękowej; były zastępca ordynatora w klinice laryngologicznej w Niemczech. Specjalizuje się w leczeniu dzieci, młodzieży i dorosłych z chorobami uszu, nosa i gardła.
laryngolog elblag