Adenotomia - usunięcie migdałka gardłowego
Migdałki są częścią układu odpornościowego. Prawidłowo funkcjonujące migdałki pomagają chronić organizm przed wirusami i bakteriami.
Sytuacja odwraca się w przypadku nadmiernego przerostu lub przewlekłego zapalenia, wtedy migdałki zamiast chronić, stają się przyczyną kłopotów ze zdrowiem.
Adenotomia to operacja usunięcia migdałka gardłowego. Migdałek ten powiększa się z powodu alergii lub częstych infekcji. Powiększony migdałek gardłowy może być przyczyną m.in. problemów z uszami, niedosłuchu, zaburzeń rozwoju mowy, chrapania i bezdechów nocnych.
Migdałek gardłowy (tzw. trzeci migdał) to gruczołowa struktura zlokalizowana w tylnej części nosa, powyżej podniebienia. Składa się z tkanki podobnej do węzłów chłonnych, która zawiera przeciwciała i komórki pomagające zwalczać infekcje. Znajduje się w pobliżu trąbek słuchowych (Eustachiusza), które łączą ucho środkowe z gardłem, przez co czasami może blokować ich ujścia i wywoływać problemy uszne.
Migdałek gardłowy pomaga odfiltrować bakterie i inne obce substancje, które dostają się do organizmu przez nos. Swoją protekcyjną rolę pełni głównie u małych dzieci. W wieku 5-7 lat migdał zaczyna się kurczyć, co z czasem prowadzi do prawie całkowitego zaniku.
Dlaczego trzeba wycinać trzeci migdał?
Adenotomia to operacja polegająca na usunięciu migdałka gardłowego (trzeciego migdała).
Chociaż migdałki pomagają chronić organizm przed wirusami i bakteriami, czasami stają się spuchnięte i powiększone lub chronicznie zakażone. Może to być spowodowane infekcjami, alergiami lub innymi przyczynami. U niektórych dzieci powiększony migdałek gardłowy występuje już od urodzenia.
Gdy migdałek gardłowy jest za duży, może powodować problemy poprzez blokowanie dróg oddechowych. Wtedy dzieci mogą mieć problemy z oddychaniem, nawracające infekcje ucha, niedosłuch lub inne komplikacje, które mogą prowadzić do chrapania lub poważniejszych stanów, takich jak bezdech senny (zatrzymanie oddychania) w nocy.
Dzieciom z przerostem migdałka gardłowego często towarzyszy przewlekły katar i infekcje zatok przynosowych. Wszystkie te czynniki mogą powodować zamknięcie trąbek słuchowych, ujemne ciśnienia w uszach i przewlekłe gromadzenie się płynu w uszach, co jest przyczyną problemów ze słuchem.
Czy usunięcie migdałka gardłowego obniża odporność?
W przypadku opisanych problemów rozwiązaniem przyczynowym jest adenotomia. Badania kliniczne nie wykazały, aby usunięcie migdałka gardłowego wpływało na obniżenie odporności i zdolności dziecka do zwalczania infekcji. Przeciwnie, w przypadku kiedy migdałek gardłowy jest powiększony i powoduje więcej szkód niż korzyści, po zabiegu długoterminowy stan zdrowia dziecka poprawia się.
W jakim wieku można usunąć migdałek gardłowy?
Adenotomię wykonuje się głównie u dzieci w wieku od 1 do 7 lat. W wieku 7 lat migdałki zaczynają się kurczyć i z czasem niemal całkowicie zanikają. U dorosłych uważane są za narząd, który nie odgrywa żadnej roli.
W jaki sposób lekarz ustala, czy dziecko musi mieć usunięty migdałek gardłowy?
Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma problem z migdałkiem gardłowym z powodu problemów z oddychaniem, uszami lub nawracającymi infekcjami zatok, powinieneś skonsultować się z lekarzem rodzinnym, pediatrą lub laryngologiem.
Po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego i badania, lekarz oceni wskazania do zabiegu.
W oparciu o wywiad, objawy Twojego dziecka, bezpośrednie badanie jamy nosa, uszu i gardła oraz wynik badania tympanometrycznego (ciśnienia w uszach) laryngolog może zalecić jego usunięcie.
Na czym polega operacja usunięcia migdałka gardłowego?
Usunięcie migdałka gardłowego to prosta, stosunkowo krótka procedura. Typowo przeprowadzana jest u dzieci, jednak w niektórych przypadkach kwalifikuje się do niej również dorosłych. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym, co oznacza, że pacjent podczas operacji śpi, nie jest świadomy tego co dzieje się dookoła ani nie odczuwa żadnego bólu i dyskomfortu.
Migdałek gardłowy usuwa się przez szeroko otwarte usta za pomocą jednej z kilku technik chirurgicznych, a sama procedura usunięcia trwa kilka minut.
Jakie są korzyści usunięcia powiększonego migdałka gardłowego?
Korzyści z usunięcia patologicznego migdałka gardłowego to m.in.:
- Poprawa komfortu oddychania – adenotomia może pomóc w poprawie oddychania przez nos, szczególnie u dzieci z przewlekle zatkanym nosem i trudnościami z oddychaniem przez nos.
- Mniej infekcji – adenotomia zmniejsza ryzyko nawracających infekcji, dzięki czemu dziecko jest mniej narażone na częste przyjmowanie antybiotyków i innych leków.
- Lepsza jakość snu – adenotomia może poprawić jakość snu u dzieci z bezdechem sennym lub przewlekłym chrapaniem
- Lepszy słuch – adenotomia może poprawić słuch u dzieci z przewlekłymi infekcjami ucha. Zbyt duży migdałek gardłowy może blokować trąbki słuchowe, co powoduje gromadzenie się płynu w uchu środkowym.
- Lepsza mowa – adenotomia może poprawić mowę u dzieci, które miały trudności z wyraźnym mówieniem z powodu przewlekle zatkanego nosa i problemów ze słuchem.
Jakie ryzyko niesie za sobą zabieg usunięcia migdałka gardłowego?
Większość pacjentów nie doświadcza żadnych powikłań, jednak zawsze istnieje niewielkie ryzyko, że mogą one wystąpić:
- krwawienie w czasie lub po zabiegu
- infekcja po zabiegu
- tymczasowe problemy z połykaniem
- tymczasowa zmiana głosu
- brak rozwiązania problemu nawracających infekcji
- ryzyko związane ze znieczuleniem ogólnym: reakcje alergiczne na leki, problemy oddechowe, brak dobrej kontroli ciśnienia tętniczego
Lekarz laryngolog wykonujący zabieg powinien dokładnie wyjaśnić wszystkie wątpliwości związane z usunięciem migdałka gardłowego i odpowiedzieć na Twoje pytania zanim zgodzisz się na zabieg.
Czego mogę się spodziewać w okresie pooperacyjnym po usunięciu migdałka gardłowego?
Po usunięciu trzeciego migdałka dziecko niemal zawsze wraca do pełni zdrowia, zaczyna robić postępy w mowie, a problemy z oddychaniem i uszami ustają. W okresie pozabiegowym dziecku może doskwierać tymczasowo ból gardła, bóle uszu, nieświeży oddech i niedrożny nos.